Ο φιλοξενούμενος του μήνα

Γνωρίστε τον Brian Lies

Γεννήθηκα στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ το 1963, που τότε ήταν μια ήσυχη πανεπιστημιακή πόλη, περιτριγυρισμένη από παλιά αγροκτήματα που σιγά-σιγά μετατρέπονταν σε οικιστικές περιοχές. Περνούσα πολύ χρόνο γράφοντας και ζωγραφίζοντας με την μεγαλύτερη αδελφή μου, φτιάχνοντας φράγματα και οχυρά στο δάσος απέναντι από το σπίτι με τον καλύτερό μου φίλο, και δημιουργώντας διάφορα πράγματα. Με τον φίλο μου ήμασταν επίσης νεαροί επιχειρηματίες: πουλούσαμε ευχετήριες κάρτες από πόρτα σε πόρτα (κερδίσαμε ένα σετ ασυρμάτων!) και διοργανώναμε πάγκους με λεμονάδες και αυτοκόλλητα στον δρόμο.

Κατά καιρούς στην παιδική μου ηλικία, η αδελφή μου κι εγώ είχαμε ως κατοικίδια τρίτωνες, γερβίλους και κουνέλια. Όταν ήμουν στην πέμπτη τάξη, ένας συγγραφέας και εικονογράφος επισκέφθηκε το σχολείο μας, και με εντυπωσίασε το γεγονός ότι κάποιος μπορούσε να έχει δουλειά γράφοντας και ζωγραφίζοντας. Ευχόμουν να μπορούσε να είναι κι η δική μου δουλειά! Όμως δεν πίστευα ότι ήμουν αρκετά καλός ούτε στη γραφή ούτε στη ζωγραφική για να το προσπαθήσω.

Πάντα μου άρεσε να ζωγραφίζω, όμως, και συνέχισα να το κάνω απλώς για διασκέδαση. Στο λύκειο, επίσης, ζωγράφιζα με λαδομπογιές και έφτιαχνα βιτρό παράθυρα. Μάλιστα, πούλησα μερικά βιτρό, αποκτώντας άλλη μια εμπειρία αυτοαπασχόλησης. Μετά το λύκειο, πήγα στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, όπου σπούδασα Ψυχολογία και Αγγλική και Αμερικανική Λογοτεχνία. Άρχισα να σκέφτομαι τι πραγματικά ήθελα να κάνω ως καριέρα, και αυτό που πραγματικά ήθελα ήταν κάτι που να περιλάμβανε την τέχνη. Έτσι, μετά την αποφοίτησή μου το 1985, μετακόμισα στη Βοστώνη για να σπουδάσω σχέδιο και ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Μουσείου της Βοστώνης (γνωστή και ως Museum School).

Στη Museum School, άρχισα να συμμετέχω σε εκθέσεις με πίνακές μου και να κερδίζω μερικά βραβεία, και στη συνέχεια κατάφερα να δημοσιεύσω πολιτικές εικονογραφήσεις στον Christian Science Monitor και στη Boston Globe.

Ξαφνικά είχα μια καριέρα ως εικονογράφος σε περιοδικά και εφημερίδες. Το 1989, εικονογράφησα το πρώτο μου βιβλίο, Flatfoot Fox and the Case of the Missing Eye, με την Houghton Mifflin Company στη Βοστώνη.

Από τότε, έχω εικονογραφήσει σχεδόν τριάντα βιβλία, συμπεριλαμβανομένου του Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΒΑΝ (THE ROUGH PATCH), που κέρδισε το Βραβείο Caldecott Honor το 2019 και το Βραβείο Crystal Kite της Εταιρείας Συγγραφέων και Εικονογράφων Παιδικών Βιβλίων, καθώς και τα Got to Get to Bear’s! και τη σειρά βιβλίων με νυχτερίδες που έγινε best-seller στους New York Times (Bats at the Beach, Bats at the Library, Bats at the Ballgame, και Bats in the Band). Τα πρώτα δύο βιβλία που έγραψα και εικονογράφησα ήταν τα Hamlet and the Enormous Chinese Dragon Kite (1994) και Hamlet and the Magnificent Sandcastle (2001).

Μια από τις μεγαλύτερες χαρές μου ως ενήλικας συγγραφέας και εικονογράφος είναι να επισκέπτομαι δημοτικά σχολεία σε όλη τη χώρα, συνεργαζόμενος με νεαρούς συγγραφείς και εικονογράφους καθώς δημιουργούν τις δικές τους ιστορίες. Αισθάνομαι σαν να έχει ολοκληρωθεί ένας κύκλος.

Τώρα ζω σε μια παραθαλάσσια πόλη στη Μασαχουσέτη με τη σύζυγό μου και δύο γάτες. Η ενήλικη κόρη μας ζει όχι πολύ μακριά. Τα χόμπι μου είναι η ποδηλασία, η ξυλουργική και η φροντίδα ενός μεγάλου λαχανόκηπου πίσω από το σπίτι. Επίσης, με ενδιαφέρει πολύ η παραδοσιακή προετοιμασία φαγητού και φτιάχνω το δικό μου κιμτσί, τουρσιά και ξινολάχανο. Έχω δοκιμάσει και άλλα πράγματα, όπως την παρασκευή τυριού και ένα ποτό με ξύδι που λέγεται switchel, το οποίο μου άρεσε κάπως, αλλά σε όλους τους άλλους στην οικογένειά μου φάνηκε απαίσιο.

Διαβάζω επίσης πολύ, κάτι που θεωρώ σημαντικό—κρατά τη φαντασία μου ζωντανή και με κάνει να νιώθω πολύ πιο χαλαρός απ’ ό,τι η τηλεόραση!

Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις

Ε: Πόσος χρόνος χρειάζεται για να γράψετε ένα βιβλίο;
Α: Εξαρτάται από το βιβλίο. Έχω γράψει ένα χειρόγραφο (και το έχω ξαναγράψει πολλές φορές) μέσα σε τρεις μήνες. Μερικές φορές χρειάζεται πολύ περισσότερος χρόνος. Κάποιες ιδέες μου για ιστορίες βρίσκονται στο μυαλό μου εδώ και είκοσι χρόνια, και ακόμα δεν έχω αποφασίσει τον καλύτερο τρόπο να τις αφηγηθώ!

Ε: Από πού αντλείτε τις ιδέες σας;
Α: Οι ιδέες μπορούν να προέρχονται από πολλά διαφορετικά μέρη: από πράγματα που σας αρέσει να κάνετε ή που έχετε κάνει στο παρελθόν, από πράγματα που βλέπετε και σας προκαλούν περιέργεια, ή από πράγματα που λένε ή κάνουν άνθρωποι που γνωρίζετε. Υπάρχουν ιδέες παντού, και το μόνο που χρειάζεται είναι να αρχίσετε να δίνετε προσοχή στο περιβάλλον σας. Επίσης, όταν έχετε μια ιδέα, γράψτε τη σε ένα σημειωματάριο ή σκίτσο, ώστε να μην την ξεχάσετε!

Ε: Έχω γράψει ένα παιδικό βιβλίο. Θα το εικονογραφήσετε για μένα;
Α: Συνήθως, ο εκδότης και ο καλλιτεχνικός διευθυντής σε έναν εκδοτικό οίκο επιλέγουν τον εικονογράφο για ένα βιβλίο. Αν θέλετε να με προτείνετε ως πιθανό εικονογράφο όταν το υποβάλλετε, θα ήταν τιμή μου. Είναι σημαντικό να ξέρετε ότι δεν χρειάζεται να έχετε εικονογράφο πριν υποβάλετε το χειρόγραφό σας για έκδοση—το πιο σημαντικό είναι η ιστορία σας να είναι όσο το δυνατόν πιο δυνατή όταν την υποβάλετε.

Ε: Θα διαβάζατε το χειρόγραφό μου και θα μου δίνατε κάποια συμβουλή;
Α: Παρόλο που μου αρέσει να προσφέρω κριτικές σε επαγγελματικά πλαίσια, μου έχουν συστήσει να μην διαβάζω πλέον τα χειρόγραφα άλλων. Θα ήταν αμήχανο αν κάποιος μου έστελνε ένα χειρόγραφο παρόμοιο με κάτι που ήδη δούλευα!

Ε: Ποια ήταν τα αγαπημένα σας βιβλία όταν ήσασταν παιδί;
Α: Το αγαπημένο μου βιβλίο όταν ήμουν πολύ μικρός ήταν το Best Word Book Ever του Richard Scarry. Άλλα αγαπημένα ήταν το The Wonderful Treehouse του Harold Longman, το Why I Built the Boogle House της Helen Palmer, το Drummer Hoff των Barbara και Ed Emberley, και το Fortunately του Remy Charlip. Όταν μεγάλωσα λίγο, μου άρεσαν τα My Side of the Mountain της Jean Craighead George, Mary Anning’s Treasures της Helen Bush, και όλα τα παιδικά βιβλία της Jane Langton. Επίσης, μου άρεσε να διαβάζω τα μαγικά βιβλία του Edward Eager, όπως τα Half Magic και The Well Wishers.

Ε: Από τα βιβλία που έχετε δημιουργήσει, ποιο είναι το αγαπημένο σας;
Α: Πιθανότατα οι περισσότεροι συγγραφείς ή εικονογράφοι θα απαντούσαν ότι το αγαπημένο τους είναι όποιο δουλεύουν τη στιγμή που ρωτάτε. Ωστόσο, αν έπρεπε να διαλέξω, θα έλεγα ότι το αγαπημένο μου βιβλίο μέχρι στιγμής είναι το The Rough Patch, μια σκέψη πάνω στο πένθος και τον θυμό που μερικές φορές το συνοδεύει… και την ελπίδα.

Ε: Τα παρατάτε ποτέ;
Α: Μερικές φορές δουλεύω πάνω σε μια ιδέα για λίγο και μετά αποφασίζω ότι είτε δεν λειτουργεί ως βιβλίο, είτε δεν είναι κάτι που θέλω να αφιερώσω περισσότερο χρόνο. Αλλά σίγουρα έχω διαπιστώσει ότι η επιμονή είναι ο καλύτερος τρόπος για να πετύχεις.

Ε: Πονάει το χέρι σας μετά από το σχέδιο ενός βιβλίου;
Α: Αν δουλεύω επτά μέρες την εβδομάδα για να ολοκληρώσω ένα βιβλίο, το χέρι μου μπορεί να αρχίσει να πονάει λίγο. Αλλά μπορώ να ζωγραφίζω ή να σχεδιάζω για οκτώ ή περισσότερες ώρες την ημέρα χωρίς πρόβλημα. Αυτό που κουράζεται περισσότερο είναι το μυαλό μου. Είναι δύσκολο να διατηρήσεις τη συγκέντρωσή σου μετά από πολλές ώρες δουλειάς.

Ε: Γιατί αποφασίσατε να γίνετε συγγραφέας και εικονογράφος;
Α: Πάντα μου άρεσε να έχω ιδέες και να τις αποτυπώνω στο χαρτί, είτε γράφοντας είτε σχεδιάζοντας. Η συγγραφή και η εικονογράφηση παιδικών βιβλίων φάνηκε ο καλύτερος τρόπος να κάνω κάτι που αγαπώ.

Ε: Τι σας αρέσει περισσότερο στη συγγραφή;
Α: Μου αρέσει να επινοώ πράγματα. Η συγγραφή είναι μια ευκαιρία να αποτυπώνω ιδέες στο χαρτί ώστε να τις μοιράζομαι με άλλους ανθρώπους. Ελπίζω ότι, αν το κάνω σωστά, μια ιστορία που δημιουργώ θα φαίνεται αληθινή σε κάποιους αναγνώστες.

Ε: Η συγγραφή και η εικονογράφηση βιβλίων γίνεται ευκολότερη με τον καιρό;
Α: Κυρίως όχι. Η συγγραφή και το σχέδιο απαιτούν πολύ χρόνο και προσπάθεια, και ποτέ δεν φαίνονται εύκολα. Όμως, όσο περισσότερα βιβλία κάνω, νιώθω πιο άνετα με το στυλ μου. Έχει γίνει πιο διασκεδαστικό από ό,τι στην αρχή.

Ε: Όταν ήσασταν μικρός, οι δάσκαλοι εντυπωσιάζονταν από τις ιστορίες σας;
Α: Όχι, δεν νομίζω. Πιθανότατα με θεωρούσαν δημιουργικό μαθητή, και φαινόταν ξεκάθαρα ότι αγαπούσα να γράφω και να σχεδιάζω, αλλά δεν νομίζω ότι με έβλεπαν ως «ένα μελλοντικό συγγραφέα/εικονογράφο».

Ε: Τι προτιμάτε, τη συγγραφή ή το σχέδιο;
Α: Είναι δύσκολο να απαντήσω. Μου αρέσουν και τα δύο, αλλά με εκνευρίζουν εξίσου. Για μένα, είναι σαν να ρωτάτε «Προτιμάς τα ρήματα ή τα ουσιαστικά;» Και τα δύο είναι σημαντικά σε μια πρόταση, και η συγγραφή και το σχέδιο είναι εξίσου σημαντικά για τη δημιουργία ενός εικονογραφημένου βιβλίου.

Ε: Έχετε γράψει ποτέ βιβλίο για εποχές ή γιορτές;
Α: Όχι—μέχρι στιγμής, οι ιστορίες που θέλω να αφηγηθώ δεν σχετίζονται με εποχές ή γιορτές. Θα ήταν διασκεδαστικό να γράψω ένα βιβλίο για το Halloween κάποια μέρα, αλλά υπάρχουν ήδη πάρα πολλά.

Αξιολογήσεις για τον Κήπο του Έβαν

Απόστολος Πάππος – Elniplex,11/05/2019

Ο Κήπος του Έβαν κέρδισε το μετάλλιο Randolph Caldecott, το πλέον σημαντικό βραβείο των Η.Π.Α. για εικονογραφημένα βιβλία που απονέμεται σε εικονογράφο από την Ένωση Βιβλιοθηκών για Παιδιά (ALSC), τμήμα της Ένωσης Αμερικανικών Βιβλιοθηκών (ALA). Διθύραμβοι γράφτηκαν από τον Αύγουστο του 2018 όταν κυκλοφόρησε στο εξωτερικό.

Η δική μου αλήθεια είναι αυτή: ο Κήπος του Έβαν είναι ένα από τα πιο ειλικρινή, ρεαλιστικά, γοητευτικά, λογοτεχνικά παρά το βραχύ τους κείμενο βιβλία που διάβασα ποτέ. Την απλότητά του θα την συναντήσετε στα περισσότερα καλά βιβλία. Την απενοχοποίηση του θυμού, της θλίψης και της οργής ως αντίδρασης στην απώλεια και το ξανάνιωμα της καρδιάς και της ζωής δε θα το βρείτε παρά σε ελάχιστα βιβλία παγκοσμίως.

Ο Μπράιαν Λις (έτσι προφέρεται και όχι Λάις ή Λίες) τεχνουργεί μια αψεγάδιαστη ιστορία, ενώ την εικονογραφεί με εκφραστικότητα και εξίσου ρεαλιστικά με το κείμενο.

Ο Έβαν και ο σκύλος του είναι οι καλύτεροι φίλοι. Κάνουν τα πάντα μαζί. Αυτό που τους άρεσε περισσότερο όμως ήταν να φροντίζουν μαζί τον πανέμορφο κήπο του Έβαν. Έρχεται όμως η μέρα που ο Έβαν δεν μπορούσε ποτέ να διανοηθεί: ο αγαπημένος φίλος του Έβαν δεν θα είναι πια μαζί του. Θλίψη. Συντριβή. Οργή. Ο Έβαν δεν μπορεί να το αντέξει. Ο κήπος μοιάζει άδειος και θλιβερός δίχως τον σκύλο του. Βυθίζεται. Φτάνει στο σημείο να καταστρέψει τον κήπο του. Όμως η φύση, η ζωή έχουν άλλη άποψη. Σύντομα, φυτρώνουν στον κήπο διάφορα αγριόχορτα, αλλά και μια μεγάλη κολοκύθα. Και η ομορφιά τρυπώνει ακόμα και στα πιο σκοτεινά μέρη. Όπως η καρδιά του Έβαν…

Για την φιλία, για την αγάπη, για την απώλεια, για τον θρήνο που αυτή φέρνει, για την αναγέννηση, για την θεραπευτική επίδραση της φύσης που δρα πέρα από κανόνες και συναισθήματα, πράττοντας αυτό που ξέρει.

Να το πω αριστούργημα; Το κείμενό του θα έπρεπε να αποτελεί μάθημα για κάθε επίδοξο και μη συγγραφέα. Όσο για τα παιδιά; Θα βρουν ένα ξεκάθαρο, φωτεινό μήνυμα ότι η ζωή συνεχίζεται όχι ως μια κλισέ φράση, αλλά με τη σειρά που της πρέπει: θύμωσε, οργίσου, κλείσου στον εαυτό σου, όλα φυσιολογικά είναι και ύστερα δες το φως που θα ξανάρθει στην ζωή και την καρδιά. Είναι νομοτελειακό: θα ξανάρθει!

Προτείνεται μετά βεβαιότητας.

—Κάρολιν Φίλαν

Ο αγρότης Έβαν, που απεικονίζεται ως αλεπού με φόρμες εργασίας, έχει έναν σκύλο. Αχώριστοι σύντροφοι, απολαμβάνουν να παίζουν παιχνίδια, να κάνουν πεζοπορίες και να δουλεύουν στον κήπο τους. Όμως, μετά τον θάνατο του σκύλου, ο Έβαν νιώθει πως τίποτα δεν θα είναι το ίδιο και καταστρέφει τον αγαπημένο του κήπο. Ο χρόνος περνά. Ζιζάνια κατακλύζουν τον χώρο, και εκείνος αφήνει τα αγκαθωτά, ενοχλητικά ζιζάνια να παραμείνουν. Αρχίζει να φροντίζει ένα αγκαθωτό φυτό, που τελικά παράγει μια τεράστια κολοκύθα. Νιώθοντας «μια παλιά, γνώριμη αίσθηση ενθουσιασμού», ο Έβαν μεταφέρει την κολοκύθα του στο τοπικό πανηγύρι, όπου απολαμβάνει το φαγητό, τα παιχνίδια και τη συνάντηση με παλιούς φίλους. Η κολοκύθα του κερδίζει ένα βραβείο: 10 δολάρια ή ένα κουτάβι. Ο Έβαν επιστρέφει σπίτι με έναν νέο σύντροφο.

Το λιτό και όμορφα διατυπωμένο κείμενο αφηγείται την ιστορία εξαιρετικά. Ωστόσο, τα συναισθήματα του Έβαν αποδίδονται πιο ζωντανά μέσα από τα έργα τέχνης, φτιαγμένα με ακρυλικά, λάδια και χρωματιστά μολύβια. Στη σκηνή του τάφου, μια σκιά κυριολεκτικά πέφτει πάνω στον Έβαν, ενώ στη σελίδα απέναντι, η φράση «και τίποτα δεν ήταν το ίδιο» εμφανίζεται σε ένα ανοιχτό γκρι φόντο, περιτριγυρισμένο από σκοτάδι που παραμονεύει, χαοτικό. Τα πλούσια χρώματα και η εκφραστική χρήση του φωτός του Lies είναι εμφανή σε όλο αυτό το εικονογραφημένο βιβλίο, που αναγνωρίζει το πένθος και μεταφέρει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα με λεπτότητα, ενσυναίσθηση και ευγλωττία.

School Library Journal, Μάιος 2018
Τάξεις 2-5: Ο Lies εξερευνά τη δυνατή φύση της αγάπης, της απώλειας, του πένθους και της ελπίδας στο τελευταίο του εικονογραφημένο βιβλίο. Ο Έβαν, μια αλεπού, και ο σκύλος του είναι καλύτεροι φίλοι και, μέσα από μια σειρά βινιετών με ακρυλικά, λάδια και χρωματιστά μολύβια, τους βλέπουμε να πηγαίνουν σε πανηγύρια, να παίζουν παιχνίδια και, κυρίως, να δουλεύουν στον σχολαστικά φροντισμένο κήπο του Έβαν. Αυτές οι σκηνές αγάπης διακόπτονται απότομα με μια μεγάλη λευκή σελίδα με λιτό κείμενο που δηλώνει: «Αλλά μια μέρα, συνέβη το αδιανόητο». Στη σελίδα απέναντι, ο λευκός χώρος περιβάλλει τον θλιμμένο Έβαν, ο οποίος θρηνεί για την απώλεια του σκύλου του.

Στο πένθος του, ο Έβαν καταστρέφει τον κήπο που του θυμίζει τόσο πολύ τον φίλο του, και ζιζάνια μεγαλώνουν στη θέση του. Όταν μια κολοκυθιά εμφανίζεται στον κήπο, ο Έβαν την αφήνει να ριζώσει και, μαζί της, επιστρέφει η ελπίδα. Με ποιητική γλώσσα, ο Έβαν μεταβαίνει από την καταστροφή από τη θλίψη σε μια προθυμία να επιστρέψει στον κόσμο. Με την κολοκύθα του, ο Έβαν επανενώνεται με τους φίλους του στο πανηγύρι. Παρόλο που τίποτα δεν είναι ίδιο χωρίς τον καλύτερό του φίλο, απολαμβάνει ξανά τη ζωή και κερδίζει ένα βραβείο για την κολοκύθα του. Το βραβείο του, και η ελπίδα για όλους όσοι υποφέρουν από την απώλεια, είναι η ευκαιρία να αγαπήσουν ξανά με ένα νέο κουτάβι. Ενώ είναι καλύτερο για αυτόνομη ανάγνωση ή για στιγμές μοιράσματος σε περιόδους απώλειας, αυτό το συγκινητικό εικονογραφημένο βιβλίο παρέχει μια εξαίσια απεικόνιση του πένθους και της ελπίδας.

Kirkus Reviews, 15 Μαΐου 2018
Η φύση φέρνει τη θεραπεία και την αναγέννηση της καρδιάς. Ο Έβαν, ένας αγρότης, είναι μια κόκκινη αλεπού. Ο καλύτερός του φίλος και πιστός σύντροφος είναι ένας μαύρος σκύλος. Κάνουν τα πάντα μαζί, συμπεριλαμβανομένης της δουλειάς στον πλούσιο κήπο του Έβαν. Τελικά, ο σκύλος πεθαίνει, και ο Έβαν είναι απαρηγόρητος. Προχωρώντας στα στάδια του πένθους, ο Έβαν θρηνεί, θυμώνει και καταστρέφει τον κήπο. Ωστόσο, μια κολοκυθιά τον βοηθά να δει διαφορετικά τα πράγματα.

IndieBound, Αύγουστος 2018
Ο Έβαν, μια φωτεινή πορτοκαλί ανθρωπόμορφη αλεπού με φόρμες κηπουρού, και ο σκύλος του είναι αχώριστοι σύντροφοι. Παρόλο που απολαμβάνουν πολλά χόμπι, αγαπούν ιδιαίτερα τη συνεργασία τους στον κήπο του Έβαν. Με την απώλεια του καλύτερου φίλου του και το πένθος να κυριαρχεί, ο Έβαν καταστρέφει τον κήπο. Όταν μια κολοκυθιά αρχίζει να μεγαλώνει, ο Έβαν αρχίζει να φροντίζει το φυτό.